Zarządzanie ryzykiem i ubezpieczeniami w firmach w Polsce 2019/2020

Czynniki finansowe w rankingu ryzyk najważniejsze dla polskich przedsiębiorstw

Raport Aon „Zarządzanie ryzykiem i ubezpieczeniami w firmach w Polsce” jest przeprowadzany co dwa lata i identyfikuje wyzwania stojące przed organizacjami w obszarze oceny oraz reagowania na tradycyjne i nowe zagrożenia.

Najnowsza edycja polskiego rankingu kluczowych ryzyk w dużej mierze różni się od globalnej czy europejskiej. Zestawienie pierwszych 10 miejsc, podobnie jak w poprzednich latach, jest zdominowane przez ryzyka finansowe, które zajmują aż połowę pozycji. Świadczy to o bieżących problemach z płatnościami od kontrahentów czy o niepewności związanej z uzyskiwaniem kredytów, zwłaszcza w niektórych branżach.
 
Jak komentuje Mariusz Pepłoński, Dyrektor ds. rozwoju biznesu w Departamencie Ryzyk Finansowych w Aon Polska: w ciągu ostatnich dwóch lat istotnie wzrosła liczba upadłości firm na polskim rynku. Najbardziej jest to widoczne w branży transportowej, handlu hurtowym oraz budownictwie, chociaż branża spożywcza też jest w niechlubnej czołówce.
 
Dziesięć pierwszych ryzyk w polskiej edycji rankingu:

1. Ceny towarów
2. Należności handlowe/płatności kontrahentów
3. Spowolnienie gospodarcze
4. Cashflow/ryzyko płynności
5. Tempo zmian czynników rynkowych i geopolitycznych
6. Wzrost konkurencji
7. Brak odpowiedniej kadry na rynku
8. Absencja
9. Zmienność kursów walutowych
10. Dostępność kapitału/ryzyko kredytowe

 
Trzy ryzyka z rankingu TOP 10 przynależą do grupy obejmującej czynniki zewnętrzne: spowolnienie gospodarcze, tempo zmian czynników rynkowych i geopolitycznych oraz wzrost konkurencji. To drugie po raz pierwszy pojawiło się wśród najwyższych pozycji zarówno w Polsce, jak i na świecie. Przedsiębiorcy dostrzegli, że coraz trudniej jest przewidzieć rozwój wypadków w dzisiejszym świecie, a zarządzane przez nich organizacje coraz bardziej są narażone na wpływ czynników zewnętrznych – i to o wymiarach globalnych.
 
Dwa spośród dziesięciu pierwszych ryzyk w rankingu Aon to ryzyka dotyczące kapitału ludzkiego. Obydwa są stosunkowo nowe w zestawieniu. Zagrożenie związane z brakiem odpowiedniej kadry na rynku znalazło się po raz pierwszy w TOP 10 dwa lata temu i w tym roku utrzymało swoją pozycję. Natomiast absencja nagle z dwudziestej siódmej pozycji w poprzedniej edycji przesunęła się na miejsce ósme. To ciekawy przypadek, ponieważ jego pozycja w rankingu globalnym (32) oraz europejskim (27) wskazuje, że jest to nasz lokalny problem.
 
O tym, jak firmy radzą sobie z ryzykiem absencji, mówi Łukasz Konotopski, Smart Benfit Manager w Aon: coraz częściej pracodawcy proponują pracownikom bonusy za frekwencję w wysokości 3-8% dodatku do wynagrodzenia za niekorzystanie ze zwolnień. Tam, gdzie jest to możliwe, popularniejsze stają się rozwiązania typu home office.
 
Inne kluczowe wnioski:
 

	Tempo zmian czynników geopolitycznych to ryzyko, które najbardziej zyskało na znaczeniu – w Polsce przesunęło się ono z trzydziestego pierwszego miejsca na pozycję piątą, w Europie zajęło pierwszą pozycję, a globalnie trzecią.
	Istotną kwestią jest ryzyko cybernetyczne oraz różnica w pojmowaniu jego znaczenia w Polsce i na świecie. Przedsiębiorcy w naszym kraju uplasowali ataki cybernetyczne oraz naruszenia danych na 23 miejscu, natomiast globalnie ryzyko to utrzymuje swoją silną pozycję w pierwszej dziesiątce. Mogłoby się wydawać, że polskie firmy z biegiem lat zaczną w większym stopniu przykładać wagę do cyberzagrożeń, okazuje się jednak, że ich znaczenie traci na ważności, co być może jest oznaką braku świadomości lub przekonania, że przedsiębiorstwo jest dobrze przygotowane.
	Zanieczyszczenie środowiska to ryzyko, które w Polsce plasuje się dużo dalej niż na świecie – na trzydziestej trzeciej pozycji (w porównaniu z dwudziestą drugą pozycją globalnie). Mimo głośnej dyskusji publicznej na tematy ekologiczne, przedsiębiorcy nie uważają tej kwestii za szczególnie istotną w kontekście ryzyka dla prowadzonego biznesu.

Dominika Kozakiewicz, Prezes Zarządu Aon Polska, zauważa, że ryzyka związane ze zmianami klimatycznymi, ograniczeniem dostępności zasobów naturalnych czy odpowiedzialnością społeczną są na bardzo dalekich miejscach w rankingu – zarówno w Polsce, jak i na świecie. Zagadnienia mające bezpośredni wpływ na prowadzenie działalności przesłaniają te, których skutki są niejako odsunięte w czasie. Teraz jednak jest dobry moment na tę refleksję i pielęgnowanie istniejących zasobów.
 
W raporcie Aon „Zarządzanie ryzykiem i ubezpieczeniami w firmach w Polsce 2019/2020” znajduje się ranking 55 ryzyk wskazanych przez polskich przedsiębiorców razem z porównaniem do wyników globalnych oraz poprzednią edycją badania. Omawiane są również tendencje i perspektywy w obszarach takich jak formalny plan działania, straty finansowe poniesione w związku z materializacją zagrożeń, metody identyfikacji i oceny ryzyk czy sposób organizacji zarządzania ryzykiem i ubezpieczeniami. Dodatkowo eksperci Aon komentują zmiany legislacyjne oraz ich wpływ na zarządy, sytuację w branży budowlanej, rekordowe lata pod względem upadłości, a także problem zasobów ludzkich jako obszaru szczególnego ryzyka.
 
Profil respondentów w badaniu Aon obejmuje małe, średnie i duże przedsiębiorstwa o różnych typach działalności oraz reprezentujących różne branże.