Februari 2021 - Een jaar na de uitbraak van corona hertekent 36% van de bedrijven in Europa zijn risicomanagementstrategie het komende jaar. Driekwart van de Europese bedrijven bleek namelijk niet voorbereid op een pandemie. Opvallend: 20% van de bedrijven in onze regio is vandaag zelfs nog altijd in overlevingsmodus en dat houdt hen tegen om strategische plannen uit te zetten. Dat blijkt uit een recent wereldwijd onderzoek van risicoconsultant Aon.
Voor de uitbraak van de coronacrisis stond een pandemie of grote gezondheidscrisis bij meer dan 80 procent van de organisaties wereldwijd niet in de top tien van belangrijkste bedrijfsrisico’s. 7 op de 10 Europese bedrijven had zelfs geen plan klaarliggen voor een dergelijke situatie. De uitbraak van COVID-19 was dus een flinke wake-up call voor veel bedrijven. Aziatische bedrijven hadden een streep voor op de Europese: ruim de helft van de bedrijven in Azië had voor corona al een plan voor mogelijke pandemieën tegenover slechts een kwart van de Europese bedrijven.
Dat een pandemie of grote gezondheidscrisis laag op het risicoregister stond van veel organisaties, bleek eerder al uit Aon’s Global Risk Management Survey 2019, waarin dit risico op plaats 60 stond van in totaal 69 geïdentificeerde risico’s. Het is dan ook geen verrassing dat de risico-infrastructuur van veel organisaties niet goed voorbereid was op een dergelijke crisis en dat veel organisaties aanvankelijk niet goed wisten wat te doen toen COVID-19 de kop opstak.
Uit het nieuwe onderzoek van Aon blijkt dat er grote regionale verschillen zijn in de mate waarop organisaties voorbereid waren en een plan hadden klaarliggen voor een pandemie. In Azië (de APAC-regio) was dit bijvoorbeeld voor 52% van de respondenten het geval tegenover slechts 27% in Europa. Een verklaring hiervoor is de eerdere ervaring in de APAC regio met pandemieën zoals SARS en varkensgriep.
In het onderzoek is ook gevraagd naar de fase waarin organisaties zich in de huidige pandemie bevinden. De impact van de coronacrisis verschilt per regio en niet elke organisatie zit dan ook in dezelfde fase. Toen COVID-19 toesloeg, zijn Europese bedrijven noodgedwongen in een ‘react & respond’-modus moeten gaan. Maar liefst 89% is daarin geslaagd en heeft zich middels een interne corona-taskforce veerkrachtig opgesteld. Veruit de meeste aandacht ging uiteraard naar de business operations. Opmerkelijk is toch ook dat bij alle bedrijven er grote aandacht werd besteed aan het welzijn van het personeel.
In Europa zit 36% van de bedrijven in de hervormingsfase (reshape). Daarbij herdenken de ondernemingen hun bedrijfsprocessen om beter bestand te zijn tegen de impact van een nieuwe crisis. Dat cijfer ligt hoger dan de benchmark uit het onderzoek op dit punt (29%). En toch zit in Europa nog steeds 20% van de respondenten een jaar na het ontstaan van de coronacrisis enkel in overlevingsmodus.
Dat 36% van de respondenten in Europa reeds in de ‘reshape’-fase zitten is een bemoedigend cijfer. De bedrijven maken langetermijnplannen voor economische stabiliteit en trekken lessen uit de impact van de pandemie. De coronacrisis heeft de aandacht vergroot voor nieuwe risico’s of een toenemende dreiging van bestaande risico’s. Zo is de dreiging van cyberincidenten fors toegenomen door het massaal thuiswerken, terwijl net daardoor ook de afhankelijkheid van digitale platformen is toegenomen.
“Corona is een wake-upcall. We staan aan het begin van een langetermijnevolutie op vlak van crisis- en riskmanagement. Bedrijven wereldwijd beginnen in te zien dat risico’s organisatiebreed aangepakt moeten worden. Ondernemingen moeten nu beslissingen nemen in functie van de ‘Future Of Work’ en dat betekent ook met een breder perspectief kijken naar alle bestaande risico’s met grote impact, zoals cyber, geopolitiek, supply chain, klimaatverandering en andere catastroferisico’s, nieuwe risico’s met een kleine kans, maar met een grote impact… net zoals COVID-19 er een was”, legt Bart Goossens (CCO van Aon Belgium) uit.
Aon Belgium, consultant op het gebied van risicobeheer maakt deel uit van de multinational Aon die eind 2020 een wereldwijd onderzoek liet voeren bij bedrijven rond de impact van COVID-19. Hiervoor werd aan ruim 500 risicomanagers, CFO’s, CEO’s en CRO’s uit 41 landen en verschillende sectoren gevraagd hoe zij de coronacrisis hebben gemanaged, of zij hun zakelijke prioriteiten opnieuw hebben ingedeeld en wat de impact op risicomanagement was en is binnen hun organisatie.