Is België klaar voor de zelfrijdende auto?
In een Whitepaper bracht Aon Nederland in kaart welke de nieuwe risico’s zijn als gevolg van de technologische innovatie in voertuigen en wat de gevolgen zijn voor de verzekeringsindustrie. In een onderzoeksrapport ‘Aansprakelijkheidsrisico’s en verzekerbaarheid zelfrijdende auto’s’ onderzocht Aon Nederland, in samenwerking met het Ministerie van Infrastructuur en Milieu, de Rijksdienst voor wegverkeer, verzekeraars en de leasebranche, de aansprakelijkheid en verzekerbaarheid van zelfrijdende auto’s.
Als voornaamste conclusies stelt Aon dat, zolang de volledig zelfrijdende auto het straatbeeld niet bepaalt, de verzekeringssector in een transitieperiode zit waarin wetgeving telkens op de proef wordt gesteld als gevolg van de verschuivende aansprakelijkheden.
Doordat het aantal verkeersongevallen op termijn drastisch zal dalen, dankzij voertuigsoftware die steeds meer rijfuncties van bestuurders overneemt, zal ook het aantal schades afnemen en daarmee ook de premie-inkomsten voor verzekeraars.
De nieuwe risico’s die ontstaan zullen dan weer nieuwe marktkansen voor de verzekeringssector met zich meebrengen.
Worden comfortpakketten met rijondersteuning ook veiligheidspakketten? Is er verschuiving van de aansprakelijkheid?
Veel bestuurders staan vandaag niet bij stil bij de rijondersteuning die ze al ter beschikking hebben. Cruise control en parkingassistentie zijn slechts enkele voorbeelden. Momenteel volstaat de huidige wetgeving omdat de bestuurder alle beslissingen neemt. Maar met de introductie naar een volledig zelfrijdende auto wordt de bestuurder meer passagier.
“Hoe meer technologische ondersteuning, hoe meer de bestuurder immers op de techniek vertrouwt. Dit brengt met zich mee dat, wanneer er iets fout loopt, niet de bestuurder maar de autofabrikant, de software leverancier of zelfs de wegbeheerder aansprakelijk kan worden gesteld. Het aansprakelijkheidsvraagstuk zal daarom een cruciale schakel worden bij de brede introductie van volledig autonome voertuigen” stelt Al Pijnacker, Director Automotive & Affinity, Aon Risk Solutions. “De bewijslast om een producent aansprakelijk te stellen wegens falen van de techniek ligt bij de bestuurder. Een EDR (een Event Data Recorder, vergelijkbaar met de zwarte doos in een vliegtuig) kan in dit geval uitkomst bieden.”
Nieuwe risico’s?
Naast mogelijke aansprakelijkheidsverschuivingen zullen ook nieuwe risico’s opduiken. Zo brengen de verbindingen tussen digitale systemen cyberrisico’s met zich mee aangezien de auto zal communiceren met de zich omringende infrastructuur. Lokale overheden, provincies en semi-overheidsinstanties die data uitwisselen stellen zich bloot aan nieuwe risico’s ingeval bij softwarefalen of hacking verkeerde informatie wordt doorgegeven.
Autobranche meer instructie en zorgplicht?
Doordat er meer veiligheidspakketten worden geïntroduceerd in de zelfrijdende auto ontstaat er een verhoogde zorgplicht. Niet alleen voor de autofabrikant maar ook voor de autodealers en andere partijen in de distributie zoals autodelers. Bestuurders moeten immers voldoende gevormd worden over de werking van deze veiligheidspakketten die de rijfuncties overnemen.
Verandering van het risicoprofiel door update op afstand
Aon vestigt er de aandacht op dat het risicoprofiel van een auto totaal ongemerkt, maar wel ingrijpend kan veranderen voor de verzekeraar. Bijvoorbeeld door een software-update op afstand waardoor een auto ineens nieuwe rijassistentie functies krijgt.
Productaansprakelijkheid en recalls: nieuwe verantwoordelijkheden voor alle betrokken stakeholders?
Door de introductie van de veiligheidspakketten en allerlei technische snufjes neemt het risico voor een mogelijke recall voor autoproducenten en toeleveranciers toe. Een kleine productiefout in de toegepaste software van radars, sensors en camera’s kan immers een wereldwijde recall veroorzaken.
Nieuwe marktkansen voor verzekeraars
“Maar de zelfrijdende auto biedt de sector ook kansen” besluit Al Pijnacker. “Bestuurders worden passagiers en moeten dus ook een passagiersverzekering hebben om schadeloos gesteld te worden bij een ongeval dat veroorzaakt wordt door falende hard- en/of software. Door het opschuiven van aansprakelijkheid in de mobiliteitsketen verandert het risicoprofiel van diverse bedrijven. Denken we bijvoorbeeld aan technologiebedrijven die aansprakelijk gesteld kunnen worden bij een ongeval of die een verhoogd risico op recall ondervinden. Lokale overheden, provincies en semi-overheidsinstanties die infrastructuur bieden waarmee de auto’s communiceren, moeten zich indekken omdat hierdoor cyberrisico’s ontstaan. In al deze gevallen moet een passende polis worden opgesteld en zijn tailormade oplossingen gewenst. De ‘Pay How You Drive’ verzekeringsvorm is hier een mooi voorbeeld van. Deze kent niet alleen een korting toe bij aantoonbaar veiliger rijgedrag maar zou ook ongevallen kunnen voorkomen.”