Οι αλλαγές που ανακοινώθηκαν στο Νόμο 5116/2024 για την Ιδιωτική ασφάλιση έναντι φυσικών καταστροφών, επηρεάζουν πολύ περισσότερες ιδιωτικές επιχειρήσεις

Στις 3 Ιουλίου 2024, δημοσιεύθηκε (ΦΕΚ Α’ 100) ο Νόμος 5116/2024 «Ιδιωτική ασφάλιση έναντι φυσικών καταστροφών, κρατική αρωγή και προστασία, στεγαστική συνδρομή, διατάξεις για το Πυροσβεστικό Σώμα και άλλες διατάξεις», όπου στους σκοπούς του περιλαμβάνει την ανάπτυξη και η επέκταση της ιδιωτικής ασφάλισης έναντι φυσικών καταστροφών.

Τα κύρια σημεία ενδιαφέροντος του νόμου είναι:

1. Επιχειρήσεις με ετήσια ακαθάριστα έσοδα, κατά το εκάστοτε προηγούμενο φορολογικό έτος, άνω των δύο εκατομμυρίων (2.000.000) ευρώ ασφαλίζονται υποχρεωτικά έναντι πυρκαγιάς από φυσικά αίτια, πλημμύρας και σεισμού.

2. Η ασφάλιση καλύπτει κατ' ελάχιστον τον κίνδυνο από υλικές ζημιές που προκαλούνται από κινδύνους της παρ. 1 στις ιδιόκτητες κτιριακές εγκαταστάσεις, καθώς και σε λοιπά στοιχεία ενεργητικού της επιχείρησης, όπως τον εξοπλισμό, τις πρώτες ύλες, τα εμπορεύματα, τα φορτηγά αυτοκίνητα και αυτοκίνητα επαγγελματικής χρήσης, τα μέσα παραγωγής και τα αποθηκευμένα προϊόντα, και για ποσοστό τουλάχιστον εβδομήντα τοις εκατό (70%) της αξίας του συνόλου του παραπάνω ενεργητικού.

3. Εάν δεν τηρηθεί η υποχρέωση του παρόντος, επιβάλλεται αυτοτελές διοικητικό πρόστιμο ύψους δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ στην υπόχρεη επιχείρηση. Η υπόχρεη επιχείρηση οφείλει, εντός τριάντα (30) ημερών από την κοινοποίηση της πράξης επιβολής του προστίμου, να συμμορφωθεί με την υποχρέωση της παρ. 1, διαφορετικά το πρόστιμο επιβάλλεται στο διπλάσιο του αρχικώς επιβληθέντος.

4. Οι υπόχρεες σε ασφάλιση επιχειρήσεις εξαιρούνται από κάθε επιχορήγηση κρατικής αρωγής για υλικές ζημιές στα περιουσιακά στοιχεία της παρ. 2 από την επέλευση των κινδύνων της παρ. 1, συμπεριλαμβανομένης της στεγαστικής συνδρομής.

Η Aon Greece είχε παρέμβει στο πλαίσιο της διαβούλευσης και είχε εντοπίσει στο υπό ψήφιση νομοσχέδιο σημεία τα οποία με βάση την εμπειρία μας, θα δημιουργούσαν πρόβλημα κατά την πιθανή εφαρμογή του.

Προς ενημέρωσή σας, αναφέρουμε τις παρακάτω παρατηρήσεις/ενστάσεις μας που είχαμε εντοπίσει και καταθέσει στο περιθώριο της διαβούλευσης, οι οποίες ισχύουν και στο Νόμο που τελικά ψηφίστηκε:

Το σχέδιο νόμου (και ο νόμος που ψηφίστηκε) αναφέρεται σε ασφάλιση στοιχείων του ενεργητικού, το οποίο περιλαμβάνει και στοιχεία που δεν ασφαλίζονται από συνήθη ασφαλιστήρια περιουσίας (π.χ. οχήματα). Επίσης, για τα οχήματα – μηχανήματα έργου, υπάρχουν περιορισμοί ως προς την ασφάλισή τους, είτε αφορούν τη “χρήση” των οχημάτων όπου οι ασφαλιστικές καλύψεις εκτός Αστικής Ευθύνης προς τρίτους παρέχονται από περιορισμένο αριθμό ασφαλιστικών εταιρειών, είτε λόγω παλαιότητάς τους.
Τα στοιχεία ενεργητικού στον ισολογισμό αποτιμώνται συνήθως σε τιμές κόστους παραγωγής, οι οποίες δεν αποτελούν βάση αποζημίωσης στα ασφαλιστήρια περιουσίας.
Δε λαμβάνεται υπόψη ότι το ενεργητικό πολλών επιχειρήσεων βρίσκεται σε περισσότερες της μιας τοποθεσίες.
Πολλά ασφαλιστήρια μεγάλων επιχειρήσεων περιλαμβάνουν loss limit (ανώτατο όριο ευθύνης) στους κινδύνους φυσικών καταστροφών. Για τον υπολογισμό του λαμβάνεται υπόψη ποια θα είναι η επίπτωση ενός ζημιογόνου γεγονότος στην ασφαλιζόμενη εγκατάσταση. Η απόφαση για το όριο επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες όπως τα μέτρα προστασίας της κάθε επιχείρησης, η ιστορικότητα – σφοδρότητα αντίστοιχων φαινομένων. Αρκετές επιχειρήσεις καταλήγουν σε σχετικές αποφάσεις με βάση την έκθεσή τους στον κίνδυνο. Παράλληλα, σχετικές μελέτες μπορεί να πραγματοποιηθούν από διάφορους φορείς της ευρύτερης ασφαλιστικής αγοράς και γίνονται συνήθως αποδεκτές από τη διεθνή επιχειρηματική κοινότητα ως προς το σχεδιασμό του πλαισίου της ασφαλιστικής κάλυψης περιουσίας & απώλειας κερδών ενός οργανισμού. Ως εκ τούτου, η πιθανότητα πραγματοποίησης ζημιάς και η πιθανή έκτασή της, θα πρέπει να συνεκτιμώνται για να κριθεί αν μια επιχείρηση είναι επαρκώς ασφαλισμένη ή όχι.
Η απαίτηση για ασφάλιση του 70% των περιουσιακών στοιχείων, χωρίς όριο αποζημίωσης, ενδεχομένως να καθιστά την ασφαλιστική κάλυψη για τους μεγάλους επιχειρηματικούς κίνδυνους μη εφικτή, λόγω μη στήριξής της από την ασφαλιστική αγορά (επάρκεια αναληπτικής ικανότητας – capacity, βέλτιστες ασφαλιστικές πρακτικές, περιορισμός του ύψους της έκθεσης στον κίνδυνο από τις (αντ)ασφαλιστικές εταιρείες κυρίως για τον κίνδυνο του σεισμού κ.α.) και στην καλύτερη των περιπτώσεων να γίνει ασύμφορα κοστοβόρα.

Στο άρθρο 47, ορίζεται ότι τα πρακτικά θέματα εφαρμογής του νόμου θα διευκρινιστούν με υπουργική απόφαση. Θεωρούμε ότι η επικείμενη υπουργική απόφαση θα ρυθμίζει τα πρακτικά θέματα που είχαμε θέσει πριν την ψήφιση του νόμου που δημιουργούν εύλογο προβληματισμό για το πώς ο νόμος μπορεί να εφαρμοστεί στην πράξη.

Αναφορικά με την υποχρεωτική ασφάλιση των επιχειρήσεων, εξαγγέλθηκε από τον Πρωθυπουργό κατά τη διάρκεια της ΔΕΘ στη Θεσσαλονίκη η εφαρμογή της σε επιχειρήσεις με κύκλο εργασιών άνω των 500.000 ευρώ.

Σε συνέχεια του παραπάνω, εκδόθηκε από το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών σχετική ανακοίνωση στις 16 Σεπτεμβρίου, η οποία αναφέρει ότι από 1/6/2025 όλες οι επιχειρήσεις με κύκλο εργασιών άνω των 500.000 ευρώ θα πρέπει υποχρεωτικά να ασφαλίζονται για φυσικές καταστροφές.

Σε περίπτωση που το μέτρο της υποχρεωτικής ασφάλισης ίσχυε για επιχειρήσεις με 2 εκατ. ευρώ τζίρο, θα αφορούσε 17.000 νομικά πρόσωπα (το 5% του συνόλου των επιχειρήσεων) που κατέχουν το 87% των ακαθάριστων εσόδων του συνόλου των επιχειρήσεων της χώρας.

Μειώνοντας τον κύκλο εργασιών στις 500.000 ευρώ, το μέτρο θα αφορά 51.000 νομικά πρόσωπα (το 15% του συνόλου) που κατέχουν το 95% των ακαθάριστων εσόδων του συνόλου των επιχειρήσεων της χώρας.