Werk is het beste medicijn tegen psychisch verzuim
“Stel een verzuimcoach aan, dan ga je veel sneller en adequater om met verzuimende medewerkers”. Het is een van de adviezen van prof. dr. Lex Budorf als het gaat om een effectieve aanpak van ziekteverzuim door mentale gezondheidsproblemen. Budorf baseert zijn uitspraak op zijn wetenschappelijke onderzoek én zijn dagelijkse praktijk als leidinggevende.
Veel strakker sturen op verzuim
Verzuimaanpak is vaak lastig voor werkgevers, met name als het gaat om mentale gezondheidsproblemen van medewerkers. Inmiddels vormen psychische klachten wereldwijd de nummer één oorzaak van ziekteverzuim. “Als het gaat om een gebroken been dan is het voor de werkgever wel duidelijk wat er moet gebeuren. Bij mentale problemen zoals burn-out en depressiviteit is dat veel complexer. Wat opvalt is dat dergelijk verzuim lang duurt; zes maanden is zeker geen uitzondering. Dat is niet alleen onhandig voor de organisatie, het heeft ook grote financiële consequenties voor de werkgever. Dat betekent dat werkgevers er veel strakker op moeten sturen”, aldus Burdorf.
Regelmatig in gesprek gaan
De werkgever kan volgens hem op drie niveaus actie ondernemen. “Het eerste niveau is individueel. Het valt me op dat er hooguit een keer per jaar een gesprek is tussen de leidinggevende en de individuele medewerker. Mijn advies is om veel regelmatiger een gesprekje te voeren over hoe het met iemand gaat. Dan ontdek je het sneller als het niet goed gaat, als iemand cynisch wordt of zich terugtrekt. Als je dat al vroegtijdig bespreekbaar maakt, doe je aan preventie op individueel niveau en kun je voorkomen dat een medewerker gaat verzuimen.”
Het tweede niveau is dat van de afdeling of werkeenheid. “Ik durf te stellen dat als het ziekteverzuim op een afdeling hoger is dan 4%, er vrijwel altijd sprake is van een probleem. Dan is bijvoorbeeld de aansturing of de onderlinge samenwerking niet goed. Daar moet je als werkgever op ingrijpen.”
Ondersteun de leidinggevende
Op het derde niveau, dat van de organisatie, is effectief verzuimbeleid essentieel. “De gemiddelde leidinggevende komt één keer in de twee tot vier jaar in aanraking met een medewerker die lang verzuimt door mentale gezondheidsproblemen. Dat is elke keer weer een nieuwe situatie. Dus moet je op bedrijfsniveau het verzuimmanagement zo organiseren dat je de leidinggevende daadwerkelijk goed ondersteunt als er verzuim optreedt. Uit mijn onderzoek blijkt dat de verantwoordelijkheid heel vaak bij de leidinggevende wordt gelegd, maar dat die niet zo goed weet hoe daarmee om te gaan. Dan verspeel je kostbare tijd aan het begin van het verzuim. Terwijl je daar in de eerste zes tot acht weken juist winst kunt boeken. Richt dus de organisatie daar veel meer op in, met een goede verzuimcoach die ook de leidinggevende ondersteunt.”
Goede instructies voor begeleiding
In verzuimbegeleiding is de rol van de verzuimcoach sterk in opkomst. “Dat is niet de bedrijfsarts, maar een professional die is geschoold in bijvoorbeeld arbeidspsychologie of bedrijfsmaatschappelijk werk. Die helpt de leidinggevende om terugkeer naar werk zo goed mogelijk te organiseren. Zelf heb ik ook een verzuimcoach op mijn afdeling. Die helpt mij heel goed. Door te zeggen: nu moet je als leidinggevende dit doen, je moet nu een gesprekje voeren en dit zijn de voorwaarden voor het gesprek. De verzuimcoach zorgt daarnaast dat alle administratieve procedures goed verlopen en voor de planning bij de bedrijfsarts. Persoonlijk vind ik het een verademing. Ik hoef er zelf niet over na te denken en ik kan sneller en adequater met verzuimende werknemers omgaan.”
Werk is het beste medicijn
Bij de aanpak van ziekteverzuim is het goed om prioriteiten te stellen. “Het is belangrijk te beseffen dat werk het beste medicijn is. Mensen die werken blijven gezonder, gaan minder verzuimen, blijven productiever en kosten minder voor het bedrijf. Zorg dus dat mensen aan het werk blijven, ook al hebben ze gezondheidsproblemen. Pas het werk aan, ondersteun medewerkers, maar houd ze aan het werk. Verder is de beste preventie de zorg die je niet hoeft te leveren. Als je verzuim kunt voorkomen, kost het geen geld. Je zult zien dat productiviteit en samenwerking echt goed is voor mensen. Daar moet je wel op durven sturen door met preventie aan de slag te gaan.”
We zijn niet goed in schouderklopjes geven
Preventie is vandaag de dag een beetje een toverwoord. “Ik heb het vooral over voorkomen dat mensen verzuimen wegens mentale gezondheidsproblemen. Dat betekent dat je goed kijkt hoe het met je medewerkers gaat door wekelijks even een gesprekje te hebben. Uit onderzoek blijkt dat waardering heel belangrijk wordt gevonden, dus moet je regelmatig je waardering uitspreken. We zijn in Nederland niet zo goed in het geven van een schouderklopje. Onderzoek onder 8.000 medewerkers in de zorg laat zien dat waardering vanuit de leiding in de top 3 staat van factoren die samenhangen met productiviteit en werkvermogen. Dan heb ik het niet over financiële waardering, salaris staat niet eens in de top 10.”
Huisarts en bedrijfsarts communiceren niet
Burdorf pleit ervoor dat huisarts en bedrijfsarts veel meer met elkaar kunnen en mogen samenwerken dan nu het geval is. “Mensen gaan met klachten eerst naar de huisarts. Die geeft advies, maar communiceert niet met de bedrijfsarts. Dan ontstaat het risico dat een medewerker van de huisarts advies A krijgt en van bedrijfsarts zes weken later advies B. Dan weten werknemer en werkgever niet goed wat te doen. In het Verenigd Koninkrijk schrijft bijvoorbeeld de huisarts eerst een sick note dat iemand mag verzuimen vanwege medische redenen.”
Meer weten? Kijk dan het webinar ‘Psychisch verzuim; praktische handvatten voor werkgevers’ terug
Wilt u weten wat u kunt doen om psychisch verzuim te verminderen en uw mensen weer duurzaam terug te krijgen op de werkvloer? Onze sprekers, prof. dr. Lex Burdorf (Erasmus MC) en Floor Smid (Aon) geven praktische handvatten en delen waardevolle inzichten met u.
Bekijk het webinar