Dekkingsgraden krabbelen flink op in augustus
- Dekkingsgraden nog niet uit gevarenzone
- Lage rente blijft pijnlijk voor pensioenfondsen
Rotterdam, 1 september 2020 – De gemiddelde dekkingsgraad van de Nederlandse pensioenfondsen is in augustus gestegen van 93% naar 96%. Dit herstel is met name een gevolg van een rentestijging, maar ook het herstel van de aandelenmarkten zette verder door.
Dat blijkt uit de Pensioenthermometer van Aon, wereldwijd dienstverlener op het gebied van risico-, pensioen- en gezondheidsoplossingen, die dagelijks de hoogte van de gemiddelde dekkingsgraad bijhoudt.
De beleidsdekkingsgraad, gebaseerd op de gemiddelde dekkingsgraad van de afgelopen twaalf maanden, bleef stabiel op 95%. Deze dekkingsgraad ligt boven het aangepaste tijdelijke wettelijk vereiste minimum van 90%. De hogere dekkingsgraden van voor de coronacrisis zullen echter in dit gemiddelde nog vervangen worden door de huidige lagere dekkingsgraden. Het blijft daardoor de vraag of alle fondsen uit de gevarenzone zijn aan het eind van het jaar.
Rente gestegen, verplichtingen gedaald
De rente liep deze maand iets op vanwege tekenen van voorzichtig economisch herstel door oplopende groeiverwachtingen, zoals weergegeven in de zogenoemde inkoopmanager indices. Per saldo steeg de risicovrije rente over de eerste 30 jaar met gemiddeld 10 basispunten sinds vorige maand. De Ultimate Forward Rate (UFR), waarmee pensioenfondsen de waarde van hun toekomstige verplichtingen berekenen, bleef stabiel op 1,9%. Door de rentestijging nam de waarde van de verplichtingen af met ongeveer 2,5%.
Herstel belegd vermogen houdt aan
Augustus was een goede maand voor financiële markten en alweer de vijfde opeenvolgende maand waarin het herstel doorzette. Pensioenfondsen profiteerden niet alleen van een positief resultaat op hun beleggingen, maar ook van de oplopende rente.
Het sentiment op de aandelenmarkten bleef goed, vooral in Amerika. Daar stegen de beurzen naar recordhoogtes, met name gesteund door de technologiesector. Zo bereikte Apple deze maand een astronomische beurswaarde van 2000 miljard dollar. Beleggers lieten zich niet negatief beïnvloeden door de oplopende spanningen tussen China en de Verenigde Staten en de voortdurende coronapandemie.
Op de financiële markten stegen de wereldwijde aandelen met circa 5%, waarbij de aandelen van ontwikkelde markten en opkomende markten met respectievelijk 5,8% en 1,1% stegen. Hoewel niet zo sterk als vorige maand was er in augustus ook een afname van de kredietrisico’s waarneembaar met dalende spreads. Binnen de vastrentende waardenportefeuille zorgde dit voor positieve lichtpuntjes op de obligatiemarkt bij high yield en emerging market debt. De rente steeg in augustus en dat had een negatief effect op de staatsobligaties en renteswaps, waardoor de vastrentende waardenportefeuille met 2,0% daalde. De resultaten van de risicovolle beleggingen domineerden, waardoor de totale portefeuille deze maand met 0,8% steeg.
Kortingsdreiging niet volledig afgewend
Met de uitwerking van het pensioenakkoord wordt de vrijstellingsregeling van vorig jaar ook dit jaar ingezet. Dat betekent dat pensioenfondsen met een dekkingsgraad boven de 90% de pensioenen niet hoeven te korten. Met een gemiddelde dekkingsgraad van 96% zullen de meeste fondsen boven de 90% uitkomen. Toch zijn er mogelijk nog enkele fondsen die onder de grens van 90% blijven. Er is dan ook een kans dat er toch beperkte kortingen doorgevoerd worden aan het eind van dit jaar.
Nieuw contract en rente
De dekkingsgraden zijn in augustus behoorlijk gestegen, maar liggen gemiddeld gezien nog steeds onder de 100%. Dat betekent dat er voor iedere euro pensioen niet genoeg geld in kas is. Per 1 januari 2021 krijgen de fondsen te maken met de nieuwe UFR. DNB heeft bekendgemaakt deze gefaseerd in te voeren. De nieuwe UFR houdt voor de lange looptijden meer rekening met de, momenteel lage, marktrente. Dekkingsgraden zullen daardoor dalen en dit kan wel om 6%-punt dekkingsgraad gaan. Deze daling wordt nu beperkt door de gefaseerde invoer en wordt afhankelijk van de ontwikkeling van de marktrente stapsgewijs genomen
Inmiddels is in pensioenenland ook de discussie over het nieuwe contract en de lage rente losgebarsten. Ook al heet het contract ‘zonder rente’ te zijn; op het moment van vertalen van een persoonlijk pensioenkapitaal naar een aanspraak komt rente toch om de hoek kijken. Daarnaast wordt in de rendementstoedeling van de ouderen rekening gehouden met het zogenoemde beschermingsrendement, wat feitelijk het rendement is op een mandje aan vastrentende waarden en ook hier komt dus rente naar voren. De huidige verslechterde positie van pensioenfondsen is met name door de rentedaling ontstaan. Met het nieuwe contract wordt het probleem van de lage rente dus niet geheel weggenomen. De rente is namelijk ook van belang wanneer de aanspraken uit het huidige contract vertaald worden naar kapitalen. “Het blijft dus spannend hoe de rente zich gaat ontwikkelen”, zegt Frank Driessen, Chief Executive Officer van Aon Retirement & Investment. “De huidige economische omstandigheden ten gevolge van de coronacrisis, met lage rentes als gevolg van het steunpakket, maken het voor pensioenfondsen erg lastig.” Daarnaast hebben de fondsen het nodige op hun bord, zoals de premiestelling voor het volgende jaar en de nieuwe UFR, maar ook moeten ze aan de slag met een eigen risicobeoordeling en de overgang naar het nieuwe contract. Fondsen hebben een overvolle agenda en het is de vraag of er voldoende prioriteit en tijd is om de overgang naar het nieuwe contract nu al goed voor te bereiden.