Dekkingsgraden pensioenfondsen stijgen verder in september
- Rente stijgt; beleggingsrendementen vallen tegen
- Druk om te indexeren is hoog
Rotterdam, 1 oktober 2021 - De indicatieve gemiddelde dekkingsgraad* van de Nederlandse pensioenfondsen is in september gestegen van 109% naar 110%. De rente is de grote driver deze maand. De beleggingsresultaten vielen wat tegen na de forse stijgingen in de eerste helft van het jaar. Het effect van de stijgende rente weegt zwaarder en de stijging van de dekkingsgraad zet hiermee door.
Dit constateert Aon, wereldwijd dienstverlener op het gebied van risico-, pensioen- en gezondheidsoplossingen, die door middel van haar Pensioenthermometer dagelijks de hoogte van de gemiddelde dekkingsgraad bijhoudt.
De indicatieve beleidsdekkingsgraad, gebaseerd op de gemiddelde dekkingsgraad van de afgelopen twaalf maanden, is gestegen naar 105%. Deze dekkingsgraad ligt boven het aangepaste tijdelijk wettelijk vereiste minimum van 90%. Aangezien deze dekkingsgraad van 105% een gemiddelde betreft, zijn er ook fondsen met een lagere beleidsdekkingsgraad. Met de stijgingen dit jaar lijken de meeste fondsen echter uit de gevarenzone te zijn.
Rente gestegen in september, verplichtingen gedaald
Door toenemende inflatiedreiging nam de druk op de rente toe, met als gevolg een stijging in september. In een maand tijd steeg per saldo de risicovrije rente over de eerste 40 jaar met gemiddeld 18 basispunten. De verplichtingen daalden daardoor met 3,5%.
Aandelenmarkten lager
September kenmerkte zich door een verslechterend sentiment en groeiende onzekerheid op de markten. De onrust ontstond onder meer door een mogelijke 'shutdown' van de Amerikaanse overheid, de politieke discussies rond de schuldenlimiet, de zorgen rond de grootste projectontwikkelaar in China, Evergrande, die zijn betalingsverplichting op een uitstaande schuld van €260 miljard al dan niet kon nakomen, en de snel gestegen energieprijzen.
Door de sterke economische groei neemt de inflatiedreiging toe, waardoor de ECB heeft aangekondigd de snelheid van het opkoopprogramma van obligaties te matigen. Ook de FED gaf signalen af dat een renteaanpassing weleens in 2022 kan plaatsvinden, waardoor de druk op de rente toenam.
Het negatieve sentiment vertaalde zich in dalende aandelenbeurzen. De aandelen van ontwikkelde markten daalden met 3% en aandelen van opkomende markten daalden met ruim 2%. Door de toegenomen prijzen van onder andere olie en gas profiteerden beleggingen in grondstoffen met 8%. De rente liep deze maand flink op waardoor zowel vastgoed als de vastrentende waardenportefeuille met circa 3,5% daalden. Binnen de vastrentende waarden konden alleen inflatie gerelateerde obligaties een klein plusje van 0,4% laten zien door de toegenomen inflatieverwachtingen. Op totaalniveau daalde de portefeuille met ruim 3%.
Voor wie zijn de overschotten?
Nu de dekkingsgraden verder opklimmen staan de fondsen er een stuk gunstiger voor dan een jaar geleden. Met een gemiddelde beleidsdekkingsgraad van 105% komt voor veel fondsen indexatie in zicht. Het herstel blijft echter broos, de situatie op de financiële markten kan snel omslaan, hebben we in het verleden gezien. De discussie gaat echter veelal over of fondsen gebruik kunnen maken van het transitie-FTK en al eerder kunnen indexeren. Zoals het er nu naar uitziet wordt het transitie-FTK van toepassing vanaf 1 januari 2023. Bonden willen graag dat de fondsen eerder gebruik kunnen gaan maken van het transitie-FTK en tot indexeren kunnen overgaan. Als pensioenfondsen eenmaal indexeren, kan dit niet meer worden teruggedraaid en dus zullen de besturen aansturen op een zorgvuldige afweging. “Bij het overgaan naar het nieuwe stelsel worden sommige deelnemers benadeeld, met name 40-plussers vanwege het afschaffen van de huidige doorsneepremie. Zij zullen gecompenseerd moeten worden. Ik kan mij voorstellen dat pensioenfondsen die rekening liever vanuit de wat grotere buffers willen betalen, dan eerst te indexeren en vervolgens toch weer te moeten korten”, zegt Frank Driessen, chief executive officer van Aon’s Retirement Solutions.
Druk om te indexeren is hoog
Aan de andere kant is er nu een generatie gepensioneerden die al jaren geen indexatie heeft gehad. Dit was nu juist één van de redenen om naar een nieuw stelsel over te gaan. Driessen: „De druk om pensioen te verhogen is hoog. Mocht het volgens de regels en systematiek van ons pensioenstelsel ook echt kunnen, dan zul je als pensioenfonds heel goed moeten beargumenteren waarom je hier dan toch weer van afwijkt.” In ieder geval is het prettig dat de fondsen er een stuk rooskleuriger voorstaan dan aan het begin van het jaar. Dit helpt in de discussies bij de overgang naar het nieuwe stelsel. Overigens toont de afgelopen periode aan dat ontwikkelingen snel kunnen gaan en deze situatie ook zo weer kan omslaan.”
Klimaat behoeft aandacht
Uit een recent rapport van Eerlijke Geldwijzer blijkt dat het de meeste financiële instellingen nog ontbreekt aan goede klimaatplannen. Dit geldt ook voor pensioenfondsen. Ook zij zullen aan de slag moeten met dit onderwerp. Vanuit de SFDR1-regelgeving zullen fondsen hun duurzaamheidsimpact moeten laten meewegen in beleggingsbeslissingen. Driessen: “Het wordt steeds belangrijker om niet alleen te meten, maar ook om richting deelnemers uit te leggen welke keuzes het fonds maakt op ESG2-gebied. Daarnaast is DNB zich aan het verdiepen in biodiversiteit en stimuleert DNB financiële instellingen om ook biodiversiteit te meten. Ook met dit aspect krijgen pensioenfondsen te maken. Wij roepen fondsen op om hier mee aan de slag te gaan.”
Over Aon
Aon is adviseur op het gebied van risico-, pensioen- en gezondheidsoplossingen. Wij helpen onze klanten om hun doelen makkelijker te bereiken. Dit doen we door ze verantwoord risico’s te laten nemen. Wij analyseren de risico’s, bieden daar onafhankelijke en duurzame (verzekerings)oplossingen voor aan en staan onze klant bij als een risico zich voordoet. Dit doen wij in Nederland met 2.600 collega’s in samenwerking met 50.000 collega’s in meer dan 120 landen. Ga voor meer informatie naar www.aon.nl.
* Disclaimer
Aon houdt op dagbasis de dekkingsgraad bij van het geschatte gemiddelde Nederlandse pensioenfonds. Zowel de beleggingsrendementen als de rentetermijnstructuur worden op dagbasis aangepast aan de ontwikkelingen op de financiële markten. Ook geven wij de benodigde dekkingsgraad weer. Samen zegt dit iets over de kwaliteit van de financiële positie van het gemiddelde fonds. Dit geeft een goede indicatie van de ontwikkelingen bij de pensioenfondsen in Nederland. De samenstelling van de pensioenfondsen in Nederland is heel divers. Van hele grote fondsen als het ABP en Pensioenfonds Zorg en Welzijn tot kleine pensioenfondsen met soms maar enkele deelnemers. Aon heeft de samenstelling van het gemiddelde pensioenfonds gebaseerd op door De Nederlandsche Bank (DNB) en andere partijen gepubliceerde karakteristieken. Hier zit een vertraging in, omdat de statistieken altijd een maand achter lopen. De gemiddelde dekkingsgraad van Aon betreft een inschatting van de gemiddelde dekkingsgraad van de Nederlandse pensioenfondsen. Wij gebruiken een prognosemodel. De werkelijke gemiddelde dekkingsgraad kan en zal afwijken van deze inschatting. Voor de werkelijke gemiddelde dekkingsgraad verwijzen wij naar de statistieken van DNB.
1Sustainable Finance Disclosure Regulation
2Environmental Social and Governance