Dekkingsgraden pensioenfondsen stabiliseren in juli

• Daling rente in combinatie met stijging vermogen zorgt voor nagenoeg gelijkblijvende dekkingsgraad na een maand waarin de dekkingsgraad daalde
• Indicatieve gemiddelde dekkingsgraad nog steeds ongekend hoog
• Inflatie niet bij te benen

Rotterdam, 1 augustus 2022 – De indicatieve* gemiddelde dekkingsgraad van Nederlandse pensioenfondsen is in juli constant gebleven op 122%. De daling van de rente over juli vertaalt zich in combinatie met toename van de aandelen in een nagenoeg gelijkblijvende dekkingsgraad. De aandelen- en vastrentende waardenportefeuille nam in waarde toe, waar de rentedaling zorgde voor een toename van de verplichtingen.

Dat blijkt uit de Pensioenthermometer van Aon, wereldwijd dienstverlener op het gebied van risico-, pensioen- en gezondheidsoplossingen, die dagelijks de hoogte van de gemiddelde dekkingsgraad bijhoudt.

De indicatieve beleidsdekkingsgraad, gebaseerd op de gemiddelde dekkingsgraad van de afgelopen twaalf maanden, steeg in juli naar 116%. Zo komen indexaties in beeld. Met deze hogere dekkingsgraden lijkt de urgentie voor een ander pensioenstelsel ineens veel minder groot.

Portefeuille stijgt door afnemende rente
In juli herstelden de markten van de flinke dalingen van de aflopen maanden. De inflatie lag in Amerika en Europa op recordhoogte en er waren zorgen over gasleveranties van Rusland en een mogelijke recessie. Vooral in de rentemarkt zag Aon dit terug met een teruglopende rente. De Amerikaanse economie kromp in het eerste kwartaal in 2022 met 1,6% op jaarbasis, als gevolg van een handelstekort van een recordhoogte en opnieuw oplevende COVID-19-infecties. Toch lijkt de Amerikaanse economie nog niet helemaal tot stilstand te komen, want de banencijfers in de VS bleven sterk. Het aantal niet-agrarische banen groeide in juni met 372.000, minder dan 384.000 in de voorgaande maand, maar ruim boven de gemiddelde prognoses van 265.000. Het werkloosheidspercentage bleef hierdoor onveranderd op 3,6%.

Ondertussen brak de euro voor het eerst in twee decennia onder pari ten opzichte van de Amerikaanse dollar. De stijgende energieprijzen als gevolg van de Russische invasie van Oekraïne eisen hun tol van de economie van de Eurozone. Dit was van korte duur, aangezien de ECB zijn negatieve rentebeleid beëindigde met een verhoging van 0,5%. Verder gaf de ECB ook aan bezig te zijn met een nieuw mechanisme om de verschillen in rente tussen de verschillende landen van de eurozone aan te pakken door een speciaal aankoopprogramma voor perifere landen. Tevens kwam de Amerikaanse Centrale Bank (Fed) met de verwachte verhoging van de beleidsrente met 0,75%. Politiek bleef het in Europa ook onrustig doordat premiers Boris Johnson en Mario Draghi beiden hun ontslag aanboden.

In juli behaalden alle risicovolle beleggingen goede resultaten op sterke bedrijfswinsten. Aandelen ontwikkelde markten stegen met 8,9% en aandelen emerging markets stegen met 2,3%. Ook vastgoedaandelen profiteerden van de dalende rente met een stijging van 12,5%. De gedaalde rente en een lichte daling van het kredietrisico zorgden deze maand voor positieve rendementen op bedrijfsobligaties (4,7%), high yield (4,4%) en emerging market debt (2,3%). De lange rente daalde waardoor de gehele vastrentende portefeuille met meer dan 11% steeg. Op totaalniveau behaalde de portefeuille een positief rendement van 9%.

Swaprente gedaald, verplichtingen gestegen
Na maanden van stijgende rentes keerde de trend in juli. Over de eerste 40 jaar daalde de rentecurve met ongeveer 46 basispunten. Door de lagere rente zijn de verplichtingen gestegen. Per saldo stegen de verplichtingen met ruim 9%.

Inflatie niet bij te benen
Over de maand juli was, ondanks de verwachtingen, de inflatie torenhoog met 11,6%. De Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) biedt fondsen ruimte om vanaf 1 juli te indexeren op basis van de versoepelde regels. Dit betreft zowel indexaties per 1 januari 2022 als 1 januari 2023. Veel fondsen hebben besloten op basis van deze regels een extra indexatie toe te kennen per 1 januari 2022. Uit een inventarisatie van de Pensioenfederatie halverwege juli bleek dat het al om 30 fondsen gaat. Voor veel fondsen is het ook nog onderwerp van gesprek. Met een inflatie van 11,6% over juli komt de totale inflatie over 2022 waarschijnlijk boven de 9% te liggen. “Wij verwachten dat fondsen, op een enkeling na, niet de volledige 9% kunnen en zullen toekennen”, zegt Frank Driessen, CEO Aon Wealth. “Toekennen van 9% inflatie kost ook grofweg 9% dekkingsgraad. Fondsen willen graag een buffer achter de hand houden voor de overgang naar het nieuwe stelsel en zullen niet alle aanwezige buffers willen gebruiken voor indexatie.”

Uitstel bedrag ineens – communicatie blijft key
De invoering van de opname van een bedrag ineens is uitgesteld met een halfjaar. Aanvankelijk was het de bedoeling dat het bedrag ineens al per 1 januari 2023 in zou gaan, maar dit wordt nu 1 juli 2023. Ondanks dat de opname van een bedrag ineens simpel klinkt, komt er veel bij kijken, met name voor uitvoerders. Zo raakt de opname van een bedrag ineens deeltijdpensioen, uitruilmogelijkheden, hoog-laagconstructies en vervroegen van het pensioen en uitstel. Net als bij andere flexibiliseringsmogelijkheden zullen deelnemers die de pensioeningangsdatum naderen tijdig geïnformeerd moeten worden over de mogelijkheid van een bedrag ineens. Zo kan de deelnemer een weloverwogen keuze maken. “Voor deelnemers zijn de gevolgen van een dergelijke keuze bijna niet te overzien”, zegt Driessen. “Een bedrag ineens heeft fiscale gevolgen, impact op de hoogte van het pensioen daarna, maar ook gevolgen voor bijvoorbeeld toeslagen. Het is daarom van groot belang de deelnemer daarover goed te informeren. Een persoonlijk gesprek heeft daarbij onze voorkeur, naast informatie op papier.” Aon adviseert uitvoerders om dit extra halfjaar te gebruiken om de informatievoorziening richting deelnemers goed op te zetten.