Dekkingsgraden pensioenfondsen stabiliseren
- Forse rentedalingen in combinatie met goede aandelenrendementen leiden tot stabilisatie dekkingsgraad
Rotterdam, 1 december 2023 - De schade aan de indicatieve* gemiddelde dekkingsgraad is, ondanks behoorlijke rentedalingen, in november beperkt gebleven. Dit komt voornamelijk door goede aandelenrendementen. De gemiddelde dekkingsgraad van de Nederlandse pensioenfondsen komt uit op een niveau van 121%. De indicatieve beleidsdekkingsgraad, gebaseerd op de gemiddelde dekkingsgraad van de afgelopen twaalf maanden, stabiliseerde in november op 119%.
Dat blijkt uit de Pensioenthermometer van Aon, wereldwijd professioneel dienstverlener op het gebied van risico-, pensioen- en gezondheidsoplossingen, die dagelijks de hoogte van de gemiddelde dekkingsgraad bijhoudt.
Sterke opleving in november
De inflatie lijkt verder af te nemen in Amerika en Europa. Het laatste inflatiecijfer van Europa over november was 0,5% lager dan vorige maand, namelijk 2,4%. De Amerikaanse Centrale Bank (Fed) had in november al aangegeven, dat alleen bij een inflatieschok er wellicht hogere rentetarieven nodig zijn. Hierdoor leefden de aandelenmarkten weer op bij de gedachte dat dit kan leiden tot lagere beleidsrente in 2024. De Europese Centrale Bank (ECB) gaf aan niet te vroeg te juichen in het beteugelen van de inflatie. De ECB wil het wat tijd gunnen om verdere effecten van de rentestijgingen te beoordelen om een ongerechtvaardigde versoepeling van de financiële condities te voorkomen. Hierdoor daalde de Amerikaanse dollar deze maand met bijna 3% ten opzichte van de euro.
Het vermogen van pensioenfondsen trok flink aan door de goede resultaten op aandelen en vastrentende waarden. Aandelen stegen deze maand met 6,6%. Aandelen van ontwikkelde markten stegen met 6,9% en emerging markets met 4,6%. De vastrentende portefeuille steeg met 9% als gevolg van de dalende rente. De meer risicovolle obligaties lieten een positief beeld zien: credits (2,3%), high yield (4,5%) en emerging markets hard currency (5,8%). Het totale rendement van de portefeuille was deze maand ruim 7%.
Swaprente gedaald, verplichtingen gestegen
In de maand november daalde de risicovrije rente per saldo over de eerste 40 jaar met gemiddeld 39 basispunten. Over de hele linie daalde de rente. De waarde van de verplichtingen steeg hierdoor met ruim 7%.
Volle vaart vooruit
Ondanks de verschuivingen in het politieke landschap, is iedereen in pensioenland inmiddels druk bezig met de overgang naar de Wet toekomst pensioenen. De Nederlandsche Bank (DNB) heeft ondanks de politieke turbulentie aangedrongen op onverminderde focus op de transitie. De deadline van de transitieplannen staat op 1 januari 2025. Sociale partners en fondsen zetten stappen en komen verder met de invulling van het contract. Al met al blijkt de transitie een omvangrijk traject, waarbij de details soms nog moeilijk in te vullen zijn. Daarnaast vindt de daadwerkelijke transitie vaak pas jaren later plaats", zegt Frank Driessen, CEO Wealth Solutions, Aon Nederland. "Wij zien om die reden dat transitieplannen soms op hoofdlijnen worden vastgesteld, om in een later stadium tot finale berekeningen en exacte invulling te komen."
Het piept en het kraakt
Het knelt bij de uitvoerders. De overgang naar de Wtp vraagt veel van de IT-systemen en dit uitvoerders voor grote uitdagingen. Anderzijds zien we bij pensioenfondsen dat het veelal een uitdaging is zaken tijdig gereed te hebben. "Het piept en het kraakt", zegt Frank Driessen, CEO Wealth Solutions, Aon Nederland. "Wij zien dat het een grote uitdaging is voor de sector om alles op tijd te halen. Het is hierbij van belang dat het proces zorgvuldig doorlopen wordt en de transitie goed plaatsvindt. Wij adviseren daarom om de druk er op te houden en de juiste stakeholders tijdig te betrekken."
Indexatie 2024
De dekkingsgraad is weliswaar wat teruggelopen, maar staat er toch een stuk rooskleuriger voor dan in de afgelopen jaren. Dit betekent echter niet dat de gepensioneerden ook per 1 januari 2024 kunnen rekenen op een (forse) indexatie. Daarvoor zijn twee redenen. Enerzijds is het prijspeil in oktober dusdanig gedaald dat er nu officieel sprake is van deflatie. Hoewel fondsen ruimte hebben in de dekkingsgraad, zal de maatstaf (ontwikkeling prijsinflatie) meestal niet tot indexatie leiden. Anderzijds biedt de Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB), die nog een jaar verlengd is, een mogelijkheid om toch wat te kunnen doen. Deze AMvB maakt het onder voorwaarden mogelijk iets te repareren van de gemiste indexatie per 1 januari 2023. "De praktijk leert echter dat uitvoerders momenteel niet zitten te wachten op terugwerkende kracht-mutaties. Met de uitvoerders moet dan naar een alternatieve oplossing gezocht worden", zegt Driessen.
* Aon houdt op dagbasis de dekkingsgraad bij van het geschatte gemiddelde Nederlandse pensioenfonds. Zowel de beleggingsrendementen als de rentetermijnstructuur worden op dagbasis aangepast aan de ontwikkelingen op de financiële markten. Ook geven wij de benodigde dekkingsgraad weer. Samen zegt dit iets over de kwaliteit van de financiële positie van het gemiddelde fonds. Dit geeft een goede indicatie van de ontwikkelingen bij de pensioenfondsen in Nederland. De samenstelling van de pensioenfondsen in Nederland is heel divers. Van hele grote fondsen als het ABP en Pensioenfonds Zorg en Welzijn tot kleine pensioenfondsen met soms maar enkele deelnemers. Aon heeft de samenstelling van het gemiddelde pensioenfonds gebaseerd op door De Nederlandsche Bank (DNB) en andere partijen gepubliceerde karakteristieken. Hier zit een vertraging in, omdat de statistieken altijd een maand achter lopen. De gemiddelde dekkingsgraad van Aon betreft een inschatting van de gemiddelde dekkingsgraad van de Nederlandse pensioenfondsen. Wij gebruiken een prognosemodel. De werkelijke gemiddelde dekkingsgraad kan en zal afwijken van deze inschatting. Voor de werkelijke gemiddelde dekkingsgraad verwijzen wij naar de statistieken van DNB.