Dekkingsgraden pensioenfondsen dalen

• Negatief rendement portefeuille en toegenomen verplichtingen door rentedaling
• Nieuwe rentescenario’s DNB zorgen voor meer plausibele uitkomsten bij invaren

Rotterdam, 1 november 2024 - De indicatieve* gemiddelde dekkingsgraad van de Nederlandse pensioenfondsen is in oktober gedaald naar 116%. De oorzaak hiervan zijn negatieve rendementen in combinatie met de gevolgen van een daling van de rente. De indicatieve beleidsdekkingsgraad, gebaseerd op de gemiddelde dekkingsgraad van de afgelopen twaalf maanden, daalde in oktober naar 117%.

Dat blijkt uit de Pensioenthermometer van Aon, wereldwijd dienstverlener op het gebied van risico-, pensioen- en gezondheidsoplossingen, die dagelijks de hoogte van de gemiddelde dekkingsgraad bijhoudt.

Negatief rendement en lagere rente zorgen voor dalende dekkingsgraad in oktober
In de maand oktober was het sentiment op de aandelenmarkten het grootste deel van de maand positief. Dit werd gesteund door verder dalende inflatie in de VS en de eurozone. De voorzitter van de Federal Reserve (Fed) heeft verklaard dat wanneer de economie presteert zoals verwacht, Fed de rente dit jaar met in totaal 50 basispunten zal verlagen. De Europese Centrale Bank (ECB) heeft haar referentierente met 25 basispunten verlaagd tot 3,25%, als reactie op de lagere inflatie en de zwakke groei in de eurozone. Door de snellere verlaging van de ECB steeg de US dollar met 2,5%. Verder kwam de Chinese centrale bank met 0,25% verlaging van de rente op leningen met korte looptijden. Deze gelden als referentie voor zakelijke kredieten en hypotheken om zo economische groei verder te stimuleren. Tegen het einde van de maand werden beleggers onzeker met het naderen van de Amerikaanse presidentsverkiezingen op 5 november. De markten lijken een overwinning van Trump in te prijzen waardoor de Amerikaanse obligatierente opliep, maar in de peilingen is het een ongekend spannende nek-aan-nek race tussen de presidentskandidaten Trump en Harris.

Aanvankelijk stegen aandelenkoersen in oktober met 3% door de acties van de centrale banken en goede Amerikaanse arbeidsmarktcijfers, maar aan het einde van de maand zette de daling in. Dat zorgde ervoor dat aandelen van ontwikkelde markten deze maand -0,1% rendement behaalden. Ook de stimuleringspakketten van de Chinese centrale banken zorgden voor een positief rendement op Chinese aandelen. Het rendement op aandelen van opkomende landen bleef negatief en daalde 1,8%.

Deze maand steeg de rente aan de korte zijde van de rentecurve terwijl de rente op lange looptijden gelijk bleef. Hierdoor daalde de vastrentende portefeuille met 0,5%. De meer risicovolle obligaties presteerden niet veel beter, bedrijfsobligaties (-0,3%), high yield (-0,2%) en emerging market debt daalde zelfs met ruim 2% en had het lastig deze maand door de sterke Amerikaanse dollar en oplopende lange Amerikaanse rente.

Per saldo daalde in een maand tijd de risicovrije rente met gemiddeld 9 basispunten. Door de rentedaling nam de waarde van de verplichtingen toe met circa 1,7%. Het totale rendement van de portefeuille was deze maand -0,5%. Door de lichte daling van het vermogen en de gestegen verplichtingen in oktober daalde de indicatieve dekkingsgraad per saldo circa 2%.

Analyse juridische risico’s en aansprakelijkheid invaren
De Tweede Kamer heeft naar aanleiding van een motie van Agnes Joseph (NSC) advies gevraagd over de mogelijke juridische risico’s en aansprakelijkheid ten aanzien van het invaren van de pensioenen naar het nieuwe pensioenstelsel. In het advies wordt niet helemaal uitgesloten dat deelnemers met succes bezwaar kunnen aantekenen tegen invaren. In het adviesrapport wordt met name het buiten werking stellen van het individueel bezwaarrecht voor deelnemers als twistpunt gezien. “Bij de keuze om wel of niet in te varen gelden vergaande wettelijke eisen om de vertegenwoordigers van deelnemers, gewezen deelnemers en gepensioneerden actief te betrekken en mee te nemen in de besluitvorming”, zegt Frank Driessen, Director Wealth Solutions, Aon Nederland. “Daartegenover kan een individueel bezwaarrecht de besluitvorming van het invaren bemoeilijken en zorgen voor onnodige vertraging in de transitie naar het nieuwe pensioenstelsel.”

Aanpassing rekenscenario’s voor overgang naar nieuwe pensioenstelsel
Om de effecten door te rekenen voor de overgang van het huidige pensioenstelsel naar het nieuwe pensioenstelsel stelt De Nederlandsche Bank (DNB) elk kwartaal nieuwe uitganspunten vast, onder andere met betrekking tot de te verwachten ontwikkeling van de rente. In voorgaande kwartalen was er veel discussie over een grote rentedip in de eerste jaren. Deze rentedip had veel impact op de compensatieberekeningen. DNB heeft besloten om vanaf Q4 2024 de rentesprongen te beperken, zonder dat dit invloed heeft op de lange termijn verwachtingen van de rente. “Het verwijderen van de beruchte rentedip in de DNB-scenario’s zorgt voor een consistenter verloop van de toekomstige rente en zorgt daarom voor meer plausibele uitkomsten voor de compensatieberekeningen”, zegt Frank Driessen, Director Wealth Solutions, Aon Nederland.