Risk Impact is een uitgave van Aon Global Risk Consulting (AGRC), waarin de actuele risico’s en hun potentiële impact voor het Nederlands bedrijfsleven worden besproken. Wat speelt er in de wereld, wat betekent dit voor u en wat kunt u doen om de impact op uw bedrijf te beheersen en beperken?

Medewerkers zijn cruciaal voor werkgevers: zonder personeel geen bedrijfsvoering en dus ook geen inkomsten voor het bedrijf. Maar medewerkers brengen ook risico’s met zich mee. Wist u dat 20% van de top 50 risico’s personeelsgerelateerd zijn? Kent u die risico’s en de potentiële impact ervan op uw financiële bedrijfsvoering? En bent u daarop voorbereid? In deze editie van de Risk Impact belichten we een aantal personeelsgerelateerde gevaren en schetsen we hoe u deze optimaal beheerst.

Robot, tot hier
In diverse eerdere edities van de Risk Impact, zoals deze, stonden we al stil bij risico’s van voortschrijdende automatisering van (productie)processen. Door deze vierde industriële revolutie hebben werkgevers steeds minder handen nodig. Of toch niet?

Tesla bracht vorige maand menigeen aan het twijfelen. Een zelfrijdende auto van de autofabrikant reed een voetganger dood en liet daarmee pijnlijk zien dat vergaande robotisering niet altijd verantwoord lijkt. Ironisch genoeg stelt juist oprichter Elon Musk van Tesla regelmatig dat werkgevers de waarde van mensen in het arbeidsproces onderschatten.

Wat de gevaren van robotisering ook kunnen zijn, terugvallen op mensen is niet altijd een optie. In veel gevallen zal het zelfs tot concurrentieverlies leiden. Bijvoorbeeld als gevolg van:

• Productieprocessen die zeer waarschijnlijk trager worden
• Productiecapaciteit die zal afnemen
• Producten die duurder kunnen worden

Bovendien groeit met meer personeel ook het risico op arbeidsongevallen. En waar vindt u überhaupt nieuwe mensen gezien de huidige krapte op de arbeidsmarkt?

In het kader van uw strategische besluitvorming rond robotisering en automatisering is het daarom raadzaam om de consequenties van personeel altijd vooraf scherp in beeld te brengen. Analyseer het risico en alle aspecten die erbij komen kijken. Een scenarioanalyse leent zich hier uitstekend voor.

Wat stakingen kosten
Stakingen zijn een noodgreep voor ontevreden vakbonden en medewerkers; een laatste strohalm om u als werkgever bijvoorbeeld tot hogere lonen te dwingen. Hoewel personeel in Nederland traditioneel weinig staakt, was 2017 een piekjaar: het aantal stakingsdagen schoot omhoog naar 300.000, een stijging van 20.000 ten opzichte van 2016. Ook het aantal stakende werknemers groeide sterk, van 11.000 stakers in 2016 naar 147.000 vorig jaar. Nog nooit was dit aantal zo hoog!

Vooral het onderwijs en streekvervoer waren volgens het CBS debet aan deze stijging. Voor dit jaar voorziet het FNV nog meer stakingen, met name bij de rijksoverheid, de politie en in de zorg. Redenen zijn de aanhoudende krapte op de arbeidsmarkt en onvrede over aandeelhouders die onevenredig veel van goede omzetcijfers zouden profiteren. Ook in april legde personeel in het streekvervoer en op Schiphol het werk neer.

Stakingen gáán niet alleen vaak over salaris, ze kosten u als werkgever ook geld. Alleen al door de stakingen in het streekvervoer liepen betrokken bedrijven afgelopen maand een slordige zes miljoen euro mis. Stakingen bij de Franse tak van Air France-KLM bezorgden de luchtvaartmaatschappij in het eerste kwartaal een verlies van 75 miljoen euro. Dit soort bedragen hakken diep in de financiële prestaties en beurskoersen van bedrijven. Dat leidt vervolgens weer tot kritische vragen van aandeelhouders.

Stakeholders zijn steeds meer op hun hoede voor de enorme impact die stakingen en andere personele risico’s kunnen hebben op de reputatie en financiële prestaties van bedrijven. Hun geld staat op het spel bij boetes voor gebrekkige arbeidsomstandigheden in lage-lonen-landen, arbeidsongevallen, fraude en ook stakingen. Nog een belangrijke reden om personeelsgerelateerde risico’s scherp op het netvlies te hebben.

Heilige drie-eenheid
Hoe kunt u aandeelhouders inzicht in ‘hun’ risico’s geven? Welke informatie over uw bedrijfsvoering en personeel heeft u beschikbaar en tot op welke hoogte mág u personeelsinformatie met beleggers delen? Wetten en richtlijnen zoals de AVG beperken u daarin.

Cruciaal voor een optimale beheersing van personeelsgerelateerde risico’s is de heilige drie-eenheid van personeel, bedrijf en stakeholders. Al die partijen hebben belang bij een gezonde bedrijfsvoering: personeel vanwege hun salaris, het bedrijf om de continuïteit te beschermen en stakeholders om (voldoende) rendement over hun investeringen te behouden. Van alle bedrijven wereldwijd erkennen de meeste het belang om de tevredenheid van al deze partijen te bewaken, zo blijkt uit de Global Risk Management Survey. Van de belangrijkste 55 risico’s die bedrijven identificeerden, zijn er maar liefst elf direct gerelateerd aan personeel:

Ons advies: loop dit lijstje eens kritisch door. Welke personeelsgerelateerde risico’s gelden ook voor uw organisatie? En in welke mate? Inventariseer ook eens welke maatregelen u kunt inzetten of nu al toepast om onnodige schade te voorkomen. Is het resterende risico acceptabel of zijn aanvullende maatregelen vereist? En hoe financiert u die?

Vragen te over, maar door ze te stellen beloont u uzelf. Wij denken graag met u mee.