2018: Een terugblik op het jaar van privacyschandalen en reputatieschade
Voor veel bestuurders was 2018 hét jaar van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Er is veel gezegd en geschreven over de AVG, die drie jaar geleden al is vastgesteld. Europese burgers hebben nu meer controle dan ooit over hun persoonsgegevens. Hoewel bedrijven, zorgverleners, overheidsinstellingen, sportverenigingen en talloze andere organisaties al ruim de tijd hadden om de daarvoor noodzakelijke maatregelen te nemen, bleek een groot deel van de ministeries en veel mkb-bedrijven vlak voor de deadline nog steeds niet klaar voor de privacywet. Naar verwachting zal het nog twee jaar gaan duren voordat alle organisaties AVG-compliant zijn.
En dat de AVG nodig is, bleek maar weer eens uit de schandalen rond Facebook. Een enorm datalek en het moedwillig manipuleren via Facebook-accounts door Cambridge Analytica hielden de discussie over privacy gaande. Voor het eerst zagen we ook dat het publiek in groten getale reageerden en massaal hun account verwijderden. Een keerpunt in een bewustwordingsproces dat 25 jaar al geleden is gestart met de introductie van publiek internet.
Dat Facebook hierdoor in zeer korte tijd 120 miljard dollar aan beurswaarde verloor, geeft maar weer eens aan hoe gevoelig bedrijven zijn voor reputatieschade. Teslatopman Elon Musk liet zien dat je maar één tweet nodig hebt om én je positie als CEO én beurswaarde te verliezen. Een andere grote verliezer was Volkswagen, door de ‘Diesel-gate’.
Dat het ook anders kan, bleek uit het onderzoek van Pentland Analytics en Aon naar de impact van 125 grote ‘reputation events’. Een van de conclusies is dat de impact van reputatie-issues op aandelenkoersen is verdubbeld sinds 2000, toen sociale media nog nauwelijks invloed hadden. De aandelenkoers kan volgens het rapport stijgen met 20% of dalen met meer dan 30%, afhankelijk van de acties van het management in de onmiddellijke nasleep van een crisis en de ‘risk readiness’ van een organisatie. Home Depot kreeg te maken met een datalek. De kosten van dit lek werden geschat op 10 miljard dollar, maar mede door goede opvolging en kordate acties waren de aandelen een jaar na de schade met 30 dollar (25%) gestegen. Er zijn dus ook winnaars.
Tijdens het World Economic Forum (WEF) kreeg men te horen wat naar verwachting de grootste toekomstige bedreigingen zijn voor de wereldeconomie. De top vier luidde:
- extreme weersomstandigheden / natuurrampen;
- grootschalige onvrijwillige migratie;
- terroristische aanvallen;
- cyberaanvallen.
Vier emerging risks die zich kenmerken doordat ze geen van alle economisch van aard zijn. De eerste, extreme weersomstandigheden, lijkt steeds dichterbij te komen. Wetenschappers zijn het erover eens dat de wereldeconomie meer en meer van de klimaatverandering gaat merken. Natuurrampen hebben steeds vaker grote of zelfs catastrofale gevolgen voor bedrijven. Extreme weersomstandigheden komen steeds frequenter voor. Het jaar 2017 kende zelfs het grootst aantal weercalamiteiten ooit. De vraag is dus of de lange hete zomer van 2018 nog lang in de recordboeken zal staan.
En dan was er de voortdurende dreiging van de handelsoorlog tussen de VS en China en aan de handelsrestricties die de Amerikaanse president afkondigde voor Europa. Hoewel China en de VS inmiddels op een akkoord afstevenen, blijft de vraag hoe lang we nog Europese auto’s in de straten van New York blijven zien.
Aan het eind van 2018 zagen we dat de kosten voor risicomanagement en verzekeringen fors stegen. Deze zegenoemde verharding van de verzekeringsmarkt lijkt over te gaan slaan naar andere sectoren. Een aantal ondernemingen anticipeert al op een ommekeer door premies en voorwaarden voor meerdere jaren vast te leggen, door een eigen in-house (captive) verzekeringmaatschappij op te lijnen of door daarvan de mogelijkheden te onderzoeken. Het is dus zaak om de eigen financiële draagkracht of risicobereidheid (risk appetite) goed in kaart te brengen. Ook is het belangrijk om het risicomanagement goed op orde te hebben. Dit maakt het gemakkelijker om het eigen risicoprofiel te kunnen ’verkopen‘ aan verzekeraars. Ook beperkt dit de zelf gedragen schadelast door eventuele hogere eigen risico’s.
Bovenstaande onderwerpen kwamen aan bod in de maandelijkse edities van de Risk Impact. Deze zijn hier terug te vinden.